﷽
Het soefisme draait om dus om hoe je dat zieke spirituele hart weer gezond kan krijgen dat hebben we in onze vorige post uitgelegd. Er is een spirituele relatie tussen het soefisme en de werkelijke beleving van de geloofsgetuigenis (shahada). Het doel van soefisme is namelijk om de geloofsgetuigenis niet alleen met de tong uit te spreken, maar daadwerkelijk in het hart te ervaren. Hoe je dat bereikt, wordt in dit artikel besproken.
⋆ Van een ziek spiritueel hart naar een gezond spiritueel hart
Er is kennis nodig voor spirituele reiniging, want hoe moet je dat precies doen? De enigen die de goddelijke kennis hebben gekregen om de spirituele harten te reinigen zijn de profeten en in bijzonder de Profeet Mohammed ﷺ.
⋆ De Profeet Mohammed ﷺ is gezonden voor spirituele reiniging
De Profeet Ibrahim deed na het bouwen van de Kaaba de smeekbede dat Allah een Profeet zou sturen die de mensen spiritueel zal reinigen. Allah zegt namelijk in de Qoran:
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
“Heer, doe onder hen een boodschapper opstaan, die hun Uw tekenen zal verkondigen en hun het Boek en de Wijsheid zal leren en hen zal reinigen”.[1]
De Profeet Mohammed ﷺ zei ook:
ألا وإن في الجـسد مضغة إذا صلحـت صلح الجسد كله ، وإذا فـسـدت فـسـد الجسـد كـلـه ، ألا وهي الـقـلب
“Zo bevindt er zich in het lichaam een vleesklompje: als dat gezond is, dan is heel het lichaam gezond en als het ziek is, dan is het hele lichaam ziek. Dit nu is het hart.’ – overgeleverd door Bukhari. [2]
⋆ De geloofsgetuigenis met tong is niet voldoende!
De geloofsgetuigenis wordt uitgesproken door de tong. Wanneer iemand dit uitspreekt wordt deze persoon als moslim beschouwd.
لا اله الا الله محمد رسول الله
‘Er is geen god waard aanbeden te worden behalve Allah
en Mohammed is Zijn Boodschapper’
‘La ilaha ila Allah Mohammad Rasoel Allah’
Door de regels van de Islam te praktiseren volgens een wetschool geeft je lichaam zich over aan de waarheid van de geloofsgetuigenis. Door de artikelen van geloof te accepteren geeft je verstand zich over aan de geloofsgetuigenis. Maar hoe zit het met het hart, want slechts met de tong geloven is niet voldoende! Allah namelijk zegt in de Qoran in Surah al-Hujurat:
قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ ۖ
“De bewoners der woestijn zeggen: “Wij geloven.” Zeg: “Jullie geloven nog niet, maar zeg liever: Wij hebben ons onderworpen want het geloof is jullie harten nog niet binnengedrongen.”. [3]
In dit QoranVers maakt Allah duidelijk dat geloof (iman) het hart dient te betreden.
De Profeet ﷺ sprak een aantal mensen toe:
يَا مَعْشَرَ مَنْ آمَنَ بِلِسَانِهِ، وَلَمْ يَدْخُلِ الْإِيمَانُ قَلْبَهُ
“O jullie die geloven met de tong terwijl het geloof jullie harten nog niet is binnengetreden…” [4]
Sommige geleerden zijn van mening dat de bovenstaande Hadith gaat over de hypocrieten (munafiqun) die zich voordeden als moslims, maar eigenlijk geen moslims waren.
Een andere uitleg is dat het gaat om moslims die wel geloven, maar nog zwakte hebben in hun geloof. Uitleg wordt versterkt door het bovengenoemde Vers uit Surah al-Hujurat. Soefisme is derhalve de spirituele reiniging die nodig is bij zwak geloof, zodat het geloof het hart wel binnentreedt. Wij willen van geloof met de tong naar geloof met het hart!
⋆ Het resultaat van spirituele reiniging: het ervaren van de geloofsgetuigenis met het hart!
Het resultaat van deze spirituele reiniging is dat het hart van de gelovige de diepe spirituele kanten van het geloof gaat ervaren. De geloofsgetuigenis wordt met de tong uitgesproken:
‘Er is geen god waard aanbeden te worden behalve Allah
en Mohammed is Zijn Boodschapper
(La ilaha ila Allah Mohammad Rasoel Allah)!”
Maar na de spirituele reiniging ervaart het hart de betekenissen van deze geloofsgetuigenis.[5] Hier kunnen we veel over zeggen, want er zijn vele verwijzingen naar in de Qoran en Soennah, maar we houden het beknopt. Imam Ibn Ashir zegt in zijn bekende didactische gedicht:
يُجَاهِدُ النَّفْسَ لِرَبِّ الْعَالَمِينْ وَيَتَّحَـلَّى بِمَقَامَـاتِ الْيَقـِينْ
خَوْفٌ رَجاً شُكْرٌ وَصَبْرٌ تَوْبَهْ زُهْـدٌ تَـوَكُّـلٌ رِضَـا مَحَـبَّهْ
“Hij vecht tegen zijn diergelijke ego omwille van de Heer der Werelden en wordt gesierd met de niveaus van zekerheid (van geloof):
spirituele angst, hoop, dankbaarheid, geduld, terugkeren naar Allah, onthouding van het wereldse, vertrouwen op Allah, tevredenheid en liefde”. [6]
Verder zegt de illustere Marokkaanse dichter Imam al-Busiri in zijn hamziyyah:
وإذا حلّت الهدايةُ قَلْبًا
نشطَتْ في العبَادَة الأَعْضَاءُ
“Wanneer de goddelijke leiding een hart innemen,
zullen de ledematen zich levendig op aanbiddingen storten!” [7]
⋆ Zijn we dan soefi of niet?
Een soefi is, volgens de bovenstaande uitleg, iemand die het hoogste niveau van geloof heeft bereikt.
Is er iemand die kan beweren dit niveau te hebben bereikt!? Nee, maar we kunnen in ieder geval zeggen dat wij geen genoegen willen nemen met geloven dat slechts op de tong zit.
De grote geleerde en heilige van Jemen, Imam Abdullah al-Haddad zei in zijn Diwan:
وصف النفاق كما في النص نسمعه علم اللسان و جهل القلب…
“De beschrijving van hypocrisie staat in de Qoran en Soennah waar wij naar luisteren:
Het is kennis op de tong, maar onwetendheid in het hart.” [8]
Dit is wat de metgezellen begrepen als geloof (Iman) – het was niet slechts met de tong – en daarom werkten zij zo hard aan harten.
De vraag die hieruit volgt is wie dan die mensen zijn die echt geloof in hun harten hebben. Dat raakt ook aan het onderwerp van heiligen; er is namelijk een islamitische basis voor vrome gelovigen die wonderen hebben.
Team Sahih.nl
Bronnen
- [1] Qoran, Surah al-Baqarah, Vers 129
- [2] Sahih al-Bukhari
- [3] Qoran, Surah al-Hujarat, Vers 14
- [4] Ahmad, Abu Dawud, Ibn Hibban en zelfs authentiek verklaard door de al-Albani. Albani beschouwen wij niet als een autoriteit in Hadith wetenschappen, maar wij citeren hem slechts voor andersdenkenden die deze artikelen lezen.
- [5] Uitleg op de Wijsheden van Imam ibn Ata’illah al-Sakandari, Shaykh Mohammed Aarab
- [6] al-Murshid al-Mu’in, Ibn Ashir
- [7] al-Hamziyyah, Sharaf al-Din al-Busiri
- [8] al-Diwan, Abdallah al-Haddad al-Husayni
