2. Ahlus Sunnah: Waarom is Geloofsleer (Aqeedah) belangrijk in Islam? – Shaykh Mohammed Aarab

Ahlus Sunnah: Waarom is Geloofsleer (Aqeedah) van belangrijk in Islam?

﷽

Op 18 februari werd de kennisavond georganiseerd door uitgeverij´t Kennishuys met Shaykh al-Khammar al-Bakkali, Shaykh Mohammed Aarab en Ustadh Sulayman van Ael. Op Sahih.nl vind je de volledige verslagen van de lezingen, zo veel mogelijk in de woorden van de geleerden zelf.

Samenvatting: Waarom is Geloofsleer (Aqeedah) van Ahlus Sunnah belangrijk in Islam?

Op 19-jarige leeftijd was Shaykh Mohammed Aarab klaar met het memoriseren van de Qoran. Daarna heeft hij twee jaar in Syrië gestudeerd (onder andere bij Shaykh Ramadan al-Bouti) en vervolgens vijf jaar in Marokko (bij Shaykh Sadisi al-Ghaliy). Dit artikel is verder zo veel mogelijk in de woorden van Shaykh Mohammed Aarab geschreven.

Wat houdt de geloofsleer van Ahlus Sunnah in? Je mag als moslim niet zomaar in fabeltjes geloven. Je kan niet zomaar iets als fundament van je geloof nemen zonder een duidelijk en waterdicht bewijs! Dit dient gebaseerd te zijn op 1) de Qoran & Sunnah én 2) het verstand.

Als je Allah aanbidt en je gelooft verkeerde dingen over Allah, wat heb je dan aan je gebed en zakat? De Profeet (saw) maakte de mensen in Mekka eerst 13 jaar bekend met correcte geloofsleer van Ahlus Sunnah. In deze tijd roept iedereen dat iets wel of geen Sunnah is. Als je niet die kennis hebt over de geloofsleer van Ahlus Sunnah gebaseerd op de Qoran en Sunnah, weet je niet welke richting je moet kiezen. Geloofsleer is het moeilijkste onderwerp. Onderwerpen van fiqh (praktische regels), tazkiyya (zielzuivering) en tafsir (Qoran exegese) zijn minder moeilijk.

“Geloof is iets anders dan geloofsleer.
Geloof is eenvoudig maar geloofsleer is de hele wetenschap die eromheen is ontwikkeld.”

Ná de eerste twee generaties van Islam – toen het Islamitische rijk steeds groter werd – kwamen er meer mensen die beïnvloed waren door denksystemen zoals bijvoorbeeld Griekse filosofie. Toen werden er zeer gedetailleerde vragen gesteld over: voorbestemming en vrije wil, de natuur van de Koran, menselijke kracht om te scheppen, de relatie tussen Allah’s Eigenschappen en Allah’s Essentie, de Wil van Allah, het begin van de wereld etc. Voor antwoorden op deze complexe vraagstukken zijn er dus de geleerden!

Wat je minimaal van nodig hebt, is geloven in Allah (iman billah). Dit is het pilaar en de wortel. Maar omdat sommige mensen verkeerde dingen aangeven over QuranVerzen en Hadith, zijn de geleerden verplicht om dingen te verduidelijken. Profeten zijn uiteindelijk gekomen om slechts twee dingen duidelijk te maken:

1. geloof in Allah
2. geloof in het Hiernamaals

Voor een uitgebreide uitleg van wat de moslim gelooft lees dan: 1. Tawhied, Mawlid, Bid’ah en Tawassul: Leer vereenvoudigd de uitleg van alle betekenissen -Geloofsleer Series.

Navigeer door dit artikel

• Samenvatting vooraf
• De zoektocht van Shaykh Mohammed Aarab naar kennis
• Twee redenen waarom geloofsleer van Ahlus Sunnah belangrijk is
• Eenvoudige geloofsleer en de complexe wetenschap achter geloofsleer
• Wat zijn de belangrijkste principes van dit vak?
• Werken en geleerden op het gebied van Aqeedah van Ahlus Sunnah
• Wat is minimale kennis?
• Hoe om te gaan met de (digitale) veldslag op het gebied van de geloofsleer van Ahlus Sunnah?
• Toelichting op uitspraak van Shaykh Bakkali

Kort biografie van Shaykh Mohammed Aarab: zoektocht naar kennis

Beste broeders en zusters, het verhaal van mij omtrent mijn kenniszoeking – en daar ben ik eerlijk gezegd nog steeds mee bezig – is een lang verhaal. Ik ben opgegroeid in Nederland. Toen ik naar Nederland kwam was ik ongeveer 9 jaar. Op mijn 19^e jaar was ik klaar met Koran memoriseren. Ik dacht bij mezelf: ik ken de Quran wel uit mijn hoofd maar ik begrijp er niks van. Ik kende maar twee talen: berbers en nog een (soort) berbers en dat is Nederlands.

Ik begon bij Shaykh Abdal Wahab Bishri met Ajrumiyyah. Dit is normaal gesproken de weg van de shuyukh (geleerden) in Marokko. Je begint met Koran memoriseren en dan met de Arabische taal (mabadiy luyghawiyya). Het meest bekende boek daarin is al-Ajrumiyya. Ik begon bij hem en het was moeilijk te begrijpen. De Shaykh gaf het in het Arabisch en mijn Arabisch was toen onder niveau. Wij hebben het vijf keer met de Shaykh uitgeleze. Na vijf keer wist ik ongeveer waar het over ging. Ik wist dat het een begin was en ik moest wat doen om mijn Arabisch verder te ontwikkelen.

Ik vroeg Shaykh Abdal Wahab om advies om in het buitenland te studeren in 1997-1998. Hij adviseerde om naar Syrië te gaan. Ik ben vertrokken naar Syrië toen. Ik ben begonnen in Mahad Badr Din al Hasani. Daarna ben ik ook naar Mahad Abi Noor van Shaykh Iftar geweest. Daar heb ik ook mijn lessen gehad. Shaykh al Bouti was ook één van mijn Shuyukh. Zijn lessen waren Riyadh salih en Ata. Shaykh Usama Rifai was ook een van mijn Shuyukh. Deze twee mannen hebben hele grote invloed op mij gehad.

Tijdens mijn verblijf in Syrië ben ik een Shaykh uit Mauritanië tegenkomen. Eén van de grootste geleerden, niet in leeftijd maar in kennis. Ik denk dat hij een teken van de Tekenen van Allah is. Hij deed alles uit zijn hoofd. Hij adviseerde mij om verder te gaan in de Maliki wetschool (madhab al-maliki) en om naar Mauritanië te gaan om te studeren bij zijn vader die een grote alim was. Ik was echter bang voor het klimaat, andere studenten kwamen doodziek terug. Ik wilde echter nog leven. De andere shuyukh zeiden:  “dezelfde kennis heb je ook in Maghrib. Ik zei: “Serieus! Heb je dat ook in maghrib?!” Die kennis vindt je ook in Sousse. Vanuit daar ben ik naar Sousse gegaan. Bij Shaykh Sadisi al Ghaliuy in de Madrasa Tanat heb ik mijn studie vijf jaar voortgezet. Vanuit daar ben ik teruggekomen naar Nederland.

Twee redenen waarom geloofsleer van Ahlus Sunnah belangrijk is

Geloofsleer (aqeedah in het Arabisch) is het vak dat ons leert wat wij precies geloven omtrent Allah, Zijn Perfectie, Zijn Eigenschappen, Profeten, Engelen, Boeken, het Hiernamaals en het Lot. – Toevoeging Team Sahih.nl.

Zonder aqeedah (geloofsleer) heb je eigenlijk niets. Als de aqeedah van de moslim niet goed en duidelijk is, dan heb je niets aan dingen zoals aanbidding. Als je Allah aanbidt en je gelooft vekeerde dingen over Allah, wat heb je dan aan je gebed en zakat? Aqeedah is een pilaar van de deen. De Profeet ﷺ maakte de mensen in Mekka eerst 13 jaar bekend met geloofsleer (aqeedah). Daarom is het belangrijk om aqeedah goed te leren voordat je overschakelt naar andere vakken. Dus het is ten eerste een fundament (asl).

(En ten tweede) Het is nu (vooral) belangrijk, omdat we heel veel dingen erover horen. Het is het moeilijkste onderwerp. Onderwerpen van fiqh (praktische regels), tazkiyya (zielszuivering) en tafsir (Qoran exegese) zijn minder moeilijk. Iedereen roept dat (rondom geloofsleer van Ahlus Sunnah dat) iets soennah is of niet. Iedereen trekt aan aqeedah. Daarom is het belangrijk voor je als moslim om te weten wat de aqeedah is die gebaseerd is op de Qoran en de Soennah. Daarom worden wij ‘Ahlu al-Sunnah’ (de mensen van de Sunnah) genoemd. Als je die kennis niet hebt, dan weet je niet welke richting je moet kiezen.

Geloofsleer voor beginners en geloofsleer voor gevorderden

Geloofsleer van Ahlus Sunnah voor beginners is wat er bedoeld wordt met Aqeedah.  Geloofsleer voor gevorden is de complexe wetenschap achter geloofsleer die bestaat uit bewijsvoering en dit heet Ilm al-Aqeedah.

Aqeedah is heel simpel in zichzelf. Maar het begrijpen van de wetenschap van Aqeedah (ilm al- Aqeedah) is lastig. Je moet twee dingen uit elkaar halen:

1. Aqeedah (eenvoudige geloofsleer van Ahlus Sunnah)
2. Kennis van Aqeedah (complexe wetenschap achter geloofsleer)

Het eerste is heel simpel in zichzelf. Maar het is niet zo dat iets dat simpel is, ook makkelijk is. Hier maken veel mensen fouten in. Daarom is het belangrijk dat we kennis hebben over de simpele aqeedah die we hebben. Die kennis doe je op basis van de kennis en stelregels van de Qoran, de Soennah en het verstand. In de tijd van de metgezellen en hun volgers (sahaba en tabi’ien) was hun aqeedah duidelijk, maar daarna kwamen mensen die beïnvloed waren door andere denksystemen. Dit kwam omdat de islamitische staat steeds groter werd; men kwam in contact met andere groeperingen. Er waren vertalingen van Griekse filosofie. Toen ging men opeens (op een andere manier) denken (over bepaalde onderwerpen).

Er kwamen vragen over (onder andere) Qada en Qadr, of de Koran geschapen is of een eigenschap van Allah is, of er eigen kracht is om je daden te scheppen of is er maar één Schepper, of we Allah zullen zien in het hiernamaals of niet, wat de relatie tussen een Eigenschap en de Essentie van Allah is. Er kwamen vragen als: hoe zit het met deze wereld; heeft het een begin of niet? En als het geen begin heeft, heeft het dan een schepper? En als het een schepper heeft, heeft het dan een vrije wil? Mogen we de sifat ma’ani toeschrijven aan Allah en is er een verschil tussen die eigenschappen?

Voor antwoorden op deze complexe vraagstukken, zijn er dus de geleerden!

Wat zijn de belangrijkste principes van dit vak?

Je mag als moslim niet zomaar in fabeltjes geloven. Je kan niet zomaar iets als fundament van je geloof neme zonder duidelijk bewijs. Waar moet ik mijn aqeedah (geloof) op baseren? Geleerden zeggen dat er twee grote fundamenten zijn:

• Naql (overleveringen van de Quran en de Sunnah)
• Aql (verstand)

Dan kan er de vraag komen wat de relatie is tussen beiden. Onze geleerden zeggen dat in de wetenschap van Aqeedah geen tegenstrijdigheid is tussen Openbaring (naql) en verstand ( aql).

Aqeedah is iets wat te maken heeft met de fundamenten van de religie wat gebaseerd is op waterdichte bewijzen. Deze kan je zowel vinden in het verstand als in de overlevering. Daar is onze aqeedah op gebaseerd. Wat bestudeer je in het vak Aqeedah:

• Ilahiyaat – Alles wat met de Essentie van Allah te maken heeft: (onder andere) Zijn Eigenschappen en Zijn daden
• Nubuwaat – alles dat te maken heeft met Profeten: bijvoorbeeld wat is Openbaring en de status van Profeten
• Sami’yaat – datgene dat alleen gebaseerd is op wat we gehoord hebben van de Profeten en alleen Profeten kunnen hiermee komen (zoals geloof in de Wederopstand)

Wellicht denk je: het zijn maar drie onderwerpen, maar nee, het is niet makkelijk. Moge Allah ons onderwijzen (ameen).

Werken en geleerden op het gebied van Aqeedah van Ahlus Sunnah

Imam abu l-Hasan al Ash’ari was één van de grootste geleerden van Ahlus Sunnah. Je moet wel begrijpen dat hij één van de kleinzonen is van Abu Musa al-Ash’ari, de metgezel van de Profeet vzmh. Hij heeft bloed van een metgezel en hoort eigenlijk ook tot de Salaf Salih. Hij heeft grote boeken geschreven en één van de belangrijkste (in aqeedah) is al-loema. Maqam al islamiyin is een ander boek van hem.

De mensen die Ash’ari worden genoemd is niet dat je Ash’ari volgen. Want ze zien hem niet als Profeet en het bewijs is dat grote Ash’ari hebben hem gecorrigeerd. De pilaren van het vak:

• Imam Abu Bakr Baqilani
• Imam al Djumawani (boeken: al irshad, shamil, nidhamiyyah en is docent van Imam al Ghazali)
• Imam al Ghazali (boeken: qawa’id al aqa’id heel mooi boek en is uitgelegd door de grote geleerden uit onze Ummah, iqtisad fi al-i’tiqad)
• Imam Sanusi (hij is later gekomen, je moet hem zien als iemand als Ajrumiyyah in Aqeedah)
• Imam Laqqaani (schrijver van Djawhar al-Tawheed)

Geloof is iets anders dan geloofsleer. Geloof is eenvoudig en geloofsleer is de hele wetenschap die eromheen is ontwikkeld.

Wat is minimale kennis die een moslim moet hebben?

Het fundament was je nodig hebt, is geloven in Allah (iman billah). Dit is de pilaar, de oorsprong en de wortel. Als men dit niet heeft, heeft men niets.

Als we met rust werden gelaten dan zouden we bepaalde onderwerpen in de aqeedah gewoon in één zin aangeven en dan verdergaan naar andere onderwerpen. Maar omdat sommige mensen steeds hierop wijzen en verkeerde dingen aangeven over QuranVerzen en Hadith, zijn de geleerden verplicht om dingen te verduidelijken. Eén van de functies van de geleerde in de Aqeedah is dat hij shubuhhaat (foutieve opvattingen die twijfel veroorzaken) moet weren om de aqeedah van de moslims te beschermen. Maar als er geen shubuhaat zijn is het niet nodig om moeilijk te doen.

Profeten zijn gekomen om 2 dingen duidelijk te maken:

• Geloven in Allah
• Geloven in Akhira

Wil je verduidelijking, kijk dan in Hadith Jibril voor de zes pilaren.

Hoe om te gaan met de (digitale) veldslag op het gebied van de geloofsleer van Ahlus Sunnah?

Ik denk dat we genoeg veldslagen hebben in onze islamitische gemeenschap. Maar het is belangrijk dat als je over complexe zaken spreekt, dat je dat doet met respect en dat het gefundeerd is op bewijzen. Als je toch die strijd aangaat, dan moet je weten waar je aan toe bent en waar je mee te maken hebt. Als je met de ander van mening verschilt, is het belangrijk dat je zijn mening respecteert. Onze ulema hebben het ons geleerd. Zo’n dialoog heeft altijd een aantal stelregels, want het gaat uiteidenlijk om beweringen. De vraag is waar zijn deze beweringen op gebaseerd ? De geleerden zeggen:

“Als jij iets beweert, kom dan met een bewijs.
Als jij iets overlevert, kom dan met de betrouwbaarheid.”

Het bewijs moet duidelijk zijn, maar ook wat je probeert te bewijzen (dalil en madloel). De shahid (wadjh al-dalalah) is daarbij belangrijk. Dat (de shahid) is de relatie tussen het bewijs en hetgeen je probeert te bewijzen. Het probleem is dat we dat niet goed beheersen. Want we denken ‘hoe meer we weten hoe sterker het bewijs’, maar dat is niet zo.

Een ander punt is dat wij mensen niet aanvallen. Je moet neutraal blijven. Je moet kijken naar bewijzen en niet naar wie iets heeft gezegd. Dat is niet de methode (manhadj) van de Quran. Want de Quran leert ons: “Breng jullie bewijs als jullie waarachtig zijn” (Quran 27:64).

Toelichting op uitspraak van Shaykh Baqalli

Er zijn verschillende Hadith en als je die bij elkaar zet dan geven ze aan dat je de meerderheid moet volgen. We gaan moslims categoriseren:

• Hanafi – Maturidi
• Maliki – 99% ash’aria, imam baqillani, qarafi, zayd qayrawani, laqqani, qadi iyad er zijn duizenden!
• Shafi’i – 75% ash’aira, imam djuwayni, ghazali, ibn subki, asakir…
• Hanbal – 40% ash; ari, ibn jawzi, ibn rajab (overeenkomend)

Als je zegt dat ze dwalend zijn heb je probleem met een Hadith dat de meerderheid niet dwaalt. Imam al Ash’ari is niet met iets nieuws gekomen. Ze waren in hun tijd verdedigers van de uitleg van de Sunnah. Het is dus incorrect om te zeggen dat Ash’ari later is gekomen, want hij is niet met een nieuwe religie komen. Tenzij je dat beweert, maar dan is het een andere discussie.

Einde lezing. 

Bronnen

• Lezing: ‘Kennisavond’ van Shaykh Mohammed Aarab in Moskee Noeroel Islam in Den Haag, georganiseerd door uitgeverij ‘t Kennishuys .

– Het bovenstaande is gebaseerd op de lezing van Shaykh Mohammd Aarab tijdens de Kennisavond. De referenties van de Quran en Hadith zijn opgezocht door Team Sahih.nl. Daarom kan Ustadh Aarab niet verantwoordelijk gehouden worden voor foutieve referenties en eventuele fouten in formuleringen.

Kennisavond:

• Shaykh el Khammar el Bakkali
• Shaykh Mohammed Aarab
• Shaykh Sulayman van Ael

Artikels in deze reeks:

• 1. Tawhied, Mawlid, Bid’ah en Tawassul: Leer vereenvoudigd de uitleg van alle betekenissen – Geloofsleer Series
• 2. Waarom is Geloofsleer (Aqeedah) van Ahl al-Sunnah belangrijk in Islam? – Shaykh Mohammed Aarab
• 3.Wat betekent Ash’ari en Maturidi? – Aqeedah Series
• 4. Aangeraden Boeken van Geldige Geloofsleer – Shaykh Hisham Kabbani – Geloofsleer Series
• 5. Verworpen Boeken van Ongeldige Geloofsleer – Shaykh Hisham Kabbani – Geloofsleer Series
• 7. Bemiddeling van heiligen is géén Shirk! – Shaykh al-Sayyid Muhammad Alawi al-Makki al-Maliki – Geloofsleer Series
• 8. Aqeedah Tahawiyyah in het Nederlands en het Arabisch – Geloofsleer Series
• 9. De Weg van de Soennitische Islam (aqeedah ahl al-islam) – Qutb Imam al-Sayyid Abdallah ibn Alawi al-Haddad – Geloofsleer Series

Op zoek naar verdieping?

• Waar moet ik beginnen met Islamkennis? 1. Wat is traditionele Islam kennis? Shaykh Hamza Yusuf – Betrouwbare Kennis Series
• Wat zijn wetscholen? 1.Waarom moeten we een wetschool volgen? – Wetschool Series
• Wat zijn de bewijzen voor de wetscholen? 2. Wetscholen en de Bewijzen daarvoor in de Quran én Sunnah – Wetschool Series
• Wat is Ash’ari en Maturidi? 2.Wat betekent Ash’ari en Maturidi? – Aqeedah Series
• Meer weten over het bewijzen van geloof? Het Intellectuele Leven van een Moslim – De Geloofsleer van Imam al-Sanusi