Shafi’i geleerden over Innovaties (Bid’ah) in de Religie

Het onderwerp bid’a (innovatie) heeft verdeeldheid veroorzaakt binnen de islamitische gemeenschap. Sommige moslims beschouwen alle vernieuwingen als dwaling, wat leidt tot onterechte beschuldigingen en conflicten. Vrijwel alle geleerden van de Oemmah zijn van mening dat er goede innovaties zijn. Dit artikel belicht het onderscheid tussen goede (bid’a hasana) en slechte innovaties, gebaseerd op d Islamitische geleerden van de Shafi’i, om misverstanden te corrigeren en eenheid te bevorderen.

Aan Imam al-Shafi’i, moge Allah tevreden met hem zijn, de grondlegger van de Shafi’itische wetschool, worden verschillende uitspraken over het onderwerp innovatie toegeschreven. Een aantal hiervan is te vinden in zijn meesterwerk Kitab al-Umm. Andere uitspraken zijn overgeleverd door Imam al-Bayhaqi in zijn werk Manaqib ash-Shafi’i en andere geleerden zoals ook te lezen is verderop.

قال الإمام الشافعي رضي الله عنه:
المحدثات من الأمور ضربان أحدهما ما أحدث يخالف كتابا أو سنة أو أثرا أو إجماعا فهذه البدعة الضلالة، والثاني ما أحدث من الخير لا خلاف فيه لواحد من هذا فهذه محدثة غير مذمومة. رواه البيهقي في مناقب الشافعي (ج1/469) وذكره الحافظ ابن حجر في فتح الباري (13/267).

Imam al-Shafi’i, moge Allah tevreden met hem zijn, zei:

“Innovaties zijn van twee soorten: De eerste is wat werd geïntroduceerd en in tegenspraak is met de Qoran, de Soennah, een overlevering, of een consensus. Dat is een dwalende innovatie.De tweede is wat werd geïntroduceerd aan goede zaken waarin geen tegenspraak bestaat met één van deze, en dat is een innovatie die niet verwerpelijk is.” ^[1]Overgeleverd door al-Bayhaqi in Manaqib al-Shafi’i (C.1/469) & het werd genoemd door al-Hafiz Ibn Hajar in Fath al-Bari (13/267).

Sommigen beweren dat Imam al-Shafi’i hier spreekt over goede innovaties in taalkundige zin. Dit bezwaar wordt weerlegd door zijn expliciete verwijzing naar religieuze zaken, ondersteund door de uitleg van grote Shafi’i-geleerden. Zie hierover ons artikel: https://www.sahih.nl/is-de-uitspraak-goede-innovatie-van-imam-al-shafii-taalkundig-bedoeld/

Abu Hamid Al-Ghazali is een van de grootste autoriteiten in Shafi´i fiqh en in Usul al-Fiqh (Fundamenten van Wetgeving). zei in zijn boek Ihya Ulum al-Din waarvan de tekst is:

وقال أبو حامد الغزالي في كتابه إحياء علوم الدين، كتاب ءاداب الأكل ج2/3 ما نصه:
وما يقال إنه أبدع بعد رسول الله صلى الله عليه وسلم فليس كل ما أبدع منهيا بل المنهي بدعة تضاد سنة ثابتة وترفع أمرا من الشرع مع بقاء علته بل الإبداع قد يجب في بعض الأحوال إذا تغيرت الأسباب. اهـ

“Wat wordt gezegd over zaken die na de Profeet, vrede zij met hem, zijn geïntroduceerd, is dat niet elke innovatie verboden is. Verboden is enkel de innovatie die in strijd is met een vaststaande Soennah en een aspect van de Shari’a opheft, terwijl de oorzaak ervan blijft bestaan. Innovatie kan in bepaalde omstandigheden zelfs verplicht worden, als de oorzaken en omstandigheden veranderen.” ^[3]Abu Hamid al-Ghazal, Ihya Ulum al-Din, Boek over de Etiquette van Eten, Volume 2/3.

Al-Izz bin Abd al-Salam zei:

وقال العز بن عبد السلام في كتابه قواعد الأحكام (ج2/172-174): البدعة منقسمة إلى واجبة ومحرّمة ومندوبة ومكروهة ومباحة ثم قال: والطريق في ذلك أن تُعرض البدعة على قواعد الشريعة، فإن دخلت في قواعد الإيجاب فهي واجبة، أو في قواعد التحريم فهي محرمة، أو الندب فمندوبة، أو المكروه فمكروهة، أو المباح فمباحة. انتهى

“Innovatie is onderverdeeld in verplicht (wajib), verboden (haram), aanbevolen (mandub), afkeurenswaardig (makruh), en toegestaan (mubah).

De manier om dit te bepalen is door de innovatie te toetsen aan de regels van de Shari‘a. Als het valt onder de regels van verplichting, is het verplicht; als het valt onder de regels van verboden, is het verboden; als het valt onder de regels van aanbeveling, is het aanbevolen; als het valt onder de regels van afkeurenswaardig, is het afkeurenswaardig; en als het valt onder de regels van toestemming, is het toegestaan.” ^[4]Al-Izz bin Abd al-Salam, Qawa’id al-Ahkam (Kol 2/172-174)

Ibn Hajar levert het zelfde over in al-Fath al-Bari (13/253):

وقال ابن عبد السلام في أواخر ” القواعد : البدعة خمسة أقسام ” فالواجبة ” كالاشتغال بالنحو الذي يفهم به كلام الله ورسوله لأن حفظ الشريعة واجب ، ولا يتأتى إلا بذلك فيكون مقدمة الواجب ، وكذا شرح الغريب وتدوين أصول الفقه والتوصل إلى تمييز الصح والسقيم ” والمحرمة ” ما رتبه من خالف السنة من القدرية والمرجئة والمشبهة ” والمندوبة ” كل إحسان لم يعهد عينه في العهد النبوي كالاجتماعلى التراويح وبناء المدارس والربط والكلام في التصوف المحمود وعقد مجالس المناظرة إن أريد بذلك وجه الله ” والمباحة ” كالمصافحة عقب صلاة الصبح والعصر ، والتوسع في المستلذات من أكل وشرب وملبس ومسكن . وقد يكون بعض ذلك مكروها أو خلاف الأولى والله أعلم

Ibn ‘Abd al-Salam zei aan het einde van Al-Qawa‘id: “Innovatie is onderverdeeld in vijf categorieën:

1. Verplichte innovatie (wajib): Zoals zich bezighouden met grammatica (nahw), waarmee de woorden van Allah en Zijn Boodschapper begrepen kunnen worden, omdat het behoud van de Shari‘a verplicht is, en dit alleen mogelijk is door middel hiervan. Ook het uitleggen van moeilijke woorden (gharib), het vastleggen van de principes van de fiqh (Usul al-Fiqh), en het onderscheiden van correcte en onjuiste overleveringen behoren hiertoe.
2. Verboden innovatie (haram): Zoals datgene wat door degenen die de Soennah tegenspreken wordt ingevoerd, zoals de qadariyyah (predestinatieontkenners), de murji’ah (uitstellers), en de mushabbihah (antropomorfisten).
3. Aanbevolen innovatie (mandub): Dit omvat elk goede werk dat niet expliciet aanwezig was in de tijd van de Profeet, zoals het gezamenlijk verrichten van tarawih-gebeden, het bouwen van scholen en ribat (verdedigingsposten), het spreken over prijzenswaardige aspecten van het soefisme, en het organiseren van debatten en studiebijeenkomsten als dit wordt gedaan met de intentie om Allah’s tevredenheid te bereiken.
4. Toegestane innovatie (mubah): Zoals het geven van een handdruk na het ochtend- en middaggebed, en het genieten van toegestane genoegens zoals eten, drinken, kleding, en huisvesting.

Sommige van deze zaken kunnen echter afkeurenswaardig (makruh) zijn of tegen de voorkeur (khilaf al-awla) ingaan. En Allah weet het beste.”^[5]in al-Fath al-Bari (13/253

Imam al-Nawawi is een van de hoogste autoriteiten van de Hadithwetenschappen en heeft een hoge positie in de Shafi´i school. Hij zei in zijn commentaar op Sahih Muslim.

وقال النووى فى شرحه على صحيح مسلم (6/154-155):
قوله صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ (وَكُلُّ بِدْعَةٍ ضَلاَلَةٌ) هذا عامٌّ مخصوص، والمراد غالب البدع.

Zijn uitspraak ﷺ “en elke innovatie is een dwaling”, slaat niet op letterlijk alle innovaties (aam makhusus)^[6]de gekozen vertaling ‘slaat niet letterlijk op alles’ is beter te begrijpen door iemand die geen Usul al-Fiqh heeft gestuurd. Een accuratere en technische vertaling van ‘Aam Makhsus … Lees verder, maar wat ermee wordt bedoeld is ‘de meeste innovaties’.

Imam al-Nawawi zegt daarna:

قال أهل اللُّغة هي كلّ شيء عمل عَلَى غير مثال سابق. قال العلماء البدعة خمسة أقسام واجبة، ومندوبة، ومحرَّمة، ومكروهة، ومباحة. فمن الواجبة نظم أدلَّة المتكلّمين للرَّدّ عَلَى الملاحدة والمبتدعين وشبه ذلك. ومن المندوبة تصنيف كتب العلم وبناء المدارس والرّبط وغير ذلك. ومن المباح التّبسط في ألوان الأطعمة وغير ذلك. والحرام والمكروه ظاهران، وقد أوضحت المسألة بأدلَّتها المبسوطة في تـهذيب الأسماء واللُّغات فإذا عرف ما ذكرته علم أنَّ الحديث من العامّ المخصوص، وكذا ما أشبهه من الأحاديث الواردة، ويؤيّد ما قلناه قول عمر بن الخطَّاب رَضِيَ اللهُ عَنْهُ في التّـَراويح (نعمت البدعة)، ولا يمنع من كون الحديث عامًّا مخصوصًا قوله (كُلُّ بِدْعَةٍ) مؤكّدًا بـــــــ كلّ، بل يدخله التَّخصيص مع ذلك كقوله تعالى (تُدَمّرُ كُلَّ شَىءٍ) [الأحقاف ءاية 25]. اهـ

De taalgeleerden definiëren innovatie (bid‘a) als alles wat is verricht zonder voorafgaand voorbeeld. De islamitische geleerden verdelen innovaties in vijf categorieën: verplicht (wajib), aanbevolen (mandub), verboden (haram), afkeurenswaardig (makruh), en toegestaan (mubah).

• Verplichte innovaties: Bijvoorbeeld het systematisch ordenen van argumenten door theologen om antwoord te geven op de beweringen van atheïsten en dwalende sektes, en soortgelijke zaken.
• Aanbevolen innovaties: Zoals het schrijven van boeken over islamitische kennis, het bouwen van scholen, en het oprichten van ribats (verdedigingsposten), naast andere nuttige initiatieven.
• Toegestane innovaties: Bijvoorbeeld het zich te buiten gaan aan verschillende soorten voedsel en andere soortgelijke zaken.

De verboden en afkeurenswaardige innovaties zijn duidelijk.

Ik heb deze kwestie gedetailleerd uitgelegd met ondersteunend bewijs in mijn boek Tadhhib al-Asma’ wa al-Lughat. Op basis hiervan wordt duidelijk dat de hadith over innovatie (bid‘a) een algemeen geformuleerde tekst betreft die specifieke uitzonderingen kent. Hetzelfde geldt voor andere soortgelijke hadiths. Dit wordt verder ondersteund door de uitspraak van Umar ibn al-Khattab, moge Allah tevreden met hem zijn, over het gezamenlijk bidden van de tarawih: “Wat een uitstekende innovatie is dit.”

Het gebruik van het woord “iedere” (kullu) in de hadith “Iedere innovatie is een dwaling” sluit uitzonderingen niet uit. Dit is vergelijkbaar met de uitspraak in de Koran: “Het vernietigt alles”. [Soera al-Ahqaf, 25]. ^[7]Yahya ibn Sharaf al-Nawawi, Sharh Sahih Muslim [6/154-155]

Wat hiermee wordt bedoeld, is dat de wind in de betreffende Koranische context niet letterlijk alles vernietigt, zoals de Troon van Allah of Paradijs.

فَقالَ رَسولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عليه وَسَلَّمَ: مَن سَنَّ في الإسْلَامِ سُنَّةً حَسَنَةً، فَلَهُ أَجْرُهَا، وَأَجْرُ مَن عَمِلَ بهَا بَعْدَهُ، مِن غيرِ أَنْ يَنْقُصَ مِن أُجُورِهِمْ شيءٌ، وَمَن سَنَّ في الإسْلَامِ سُنَّةً سَيِّئَةً، كانَ عليه وِزْرُهَا وَوِزْرُ مَن عَمِلَ بهَا مِن بَعْدِهِ، مِن غيرِ أَنْ يَنْقُصَ مِن أَوْزَارِهِمْ شيءٌ.

“Wie in de islam een goede gewoonte invoert, krijgt de beloning ervan, en ook de beloning van degenen die erna handelen, zonder dat hun beloningen ook maar iets verminderen. En wie in de islam een slechte gewoonte invoert, draagt de last ervan, evenals de last van degenen die erna handelen, zonder dat hun lasten ook maar iets verminderen.” – Sahih Muslim 1017, Sahih Ibn Majah 169

Imam al-Nawawi zei in zijn gezaghebbende uitleg van Sahih Muslim:

وقال النووي أيضا في شرحه على صحيح مسلم (16/226-227):
قوله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ (مَنْ سَنَّ فِي الإِسْلاَمِ سُنَّةً حَسَنَةً، فَلَهُ أَجْرُهَا…) إلى ءاخره، فيه الحث على الابتداء بالخيرات، وسن السنن الحسنات، والتحذير من اختراع الأباطيل والمستقبحات، وسبب هذا الكلام في هذا الحديث أنه قال في أوله (فجاء رجل بصرة كادت كفه تعجز عنها فتتابع الناس) وكان الفضل العظيم للبادي بـهذا الخير والفاتح لباب هذا الإحسان. وفي هذا الحديث تخصيص قوله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ (كل محدثة بدعة، وكل بدعة ضلالة) وأن المراد به المحدثات الباطلة والبدع المذمومة. اهـ

“De uitspraak van de Profeet, vrede zij met hem, (Wie in de islam een goede gewoonte invoert, voor hem is de beloning ervan …) tot het einde van de hadith, bevat een aanmoediging om het goede te initiëren en prijzenswaardige gebruiken in te voeren, evenals een waarschuwing tegen het uitvinden van valsheden en afkeurenswaardige innovaties.

De aanleiding voor deze woorden in deze hadith was het volgende: aan het begin ervan staat (Er kwam een man met een zak geld die zo groot was dat zijn hand het nauwelijks kon dragen, waarna de mensen hem volgden). Het grote voordeel lag bij degene die dit goede initiatief nam en de weg opende naar deze daad van liefdadigheid.

Deze hadith specificeert de uitspraak van de Profeet, vrede zij met hem, (Elke innovatie is een dwaling) en maakt duidelijk dat hiermee alleen de valse innovaties en afkeurenswaardige nieuwigheden worden bedoeld.” ^[8]Yahya ibn Sharaf al-Nawawi, Sharh Sahih Muslim (16/226-227

Shaykh al-Islam al-Hafiz Ahmed bin Hajar Al-Asqalani zei in Al-Fath:

قال الحافظ أحمد بن حجر العسقلاني في الفتح (ج4/298):
قوله قال عمر (نعم البدعة) في بعض الروايات (نعمت البدعة) بزيادة التاء، والبدعة أصلها ما أحدث على غير مثال سابق، وتطلق في الشرع في مقابل السنة فتكون مذمومة،

“De uitspraak van Umar (wat een uitstekende innovatie) is in sommige overleveringen (wat een uitstekende innovatie) met een extra taa. Het woord ‘innovatie’ betekent oorspronkelijk iets wat is geïntroduceerd zonder een voorafgaand voorbeeld. In de islamitische context wordt het gebruikt in tegenstelling tot de Soennah, en wordt het als verwerpelijk beschouwd.

والتحقيق إن كانت مما تندرج تحت مستحسن في الشرع فهي حسنة، وإن كانت مما تندرج تحت مستقبح في الشرع فهي مستقبحة وإلا فهي من قسم المباح وقد تنقسم إلى الأحكام الخمسة.

De juiste uitleg is dat als de innovatie valt onder hetgeen dat in de Shari’a als goed wordt beschouwd, het als goed wordt gezien; als het onder hetgeen valt wat als afkeurenswaardig wordt beschouwd, is het afkeurenswaardig. Anders is het een toegestane innovatie en kan het worden onderverdeeld in de vijf juridische categorieën.”^[9]Ibn Hajar al-‘Asqalani, Fath al-Bari fi Sharh Sahih al-Bukhari (vol. 4/298)

Het woord Tahqiq – de juist uitleg – geeft aan dat dit de mening is van Imam Ibn Hajar al-Asqalani.

Al-Hafiz Ibn Hajar zei in Fath al-Bari, zijn uitleg van Sahih al-Bukhari, in het tweede deel, in het hoofdstuk over de Vrijdag (al-Jumu‘a), in de sectie over de oproep tot gebed (adhaan) op vrijdag:

وقال الحافظ ابن حجر في فتح الباري شرح صحيح البخاري، المـجلد الثاني، كِتَاب الْجُمُعَةِ، باب الأَذَانِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ:
وكل ما لم يكن في زمنه [صلى الله عليه وسلم] يسمى بدعة، لكن منها ما يكون حسنا ومنها ما يكون بخلاف ذلك. اهـ

“Alles wat niet bestond in zijn [vrede zij met hem] tijd, wordt innovatie (bid‘a) genoemd. Maar sommige daarvan zijn goed, en andere zijn het tegenovergeste.^[10]Ibn Hajar al-‘Asqalani, Fath al-Bari fi Sharh Sahih al-Bukhari, Volume 2, Book van Jumu’ah, hoofdstuk over Adhan op vrijdag

7. Innovaties (Bid’ah) volgens Hafiz Abd ar-Rahman ibn Isma’il Abu Shamah al-Maqdisi (d. 599 AH / 1203 AD)

Imam al-Hafiz Abu Shamah al-Maqdisi bespreekt in zijn Bayith ala Inkar al-Bidayi wa’l Hawadith (Een oproep tot het verwerpen van slechte innovaties) uitvoerig de verschillende categorieën van innovaties. Hieronder volgt een kort fragment uit zijn werk:

ثمَّ الْحَوَادِث منقسمة الى بدع مستحسنة والى بدع مستقبحة قَالَ حَرْمَلَة ابْن يحيى سَمِعت الشَّافِعِي رَحمَه الله تَعَالَى يَقُول الْبِدْعَة بدعتان بِدعَة محمودة وبدعة مذمومة فَمَا وَافق السّنة فَهُوَ مَحْمُود وَمَا خَالف السّنة فَهُوَ مَذْمُوم وَاحْتج

De nieuw ingevoerde zaken (al-hawadith) worden onderverdeeld in prijzenswaardige innovaties (bid’a mustahsana) en verwerpelijke innovaties (bid’a mustaqbaha).

Harmala ibn Yahya zei: “Ik hoorde Imam Ash-Shafi’i (moge Allah hem genadig zijn) zeggen: ‘Innovaties zijn van twee soorten: prijzenswaardige innovaties en verwerpelijke innovaties. Wat in overeenstemming is met de Soenna is prijzenswaardig, en wat in strijd is met de Soenna is verwerpelijk.’ En hij gebruikte als bewijs de uitspraak van Umar (moge Allah tevreden met hem zijn) over het gezamenlijk verrichten van het nachtgebed in de Ramadan: “Wat een prachtige innovatie is dit.”

وَقَالَ الرّبيع قَالَ الشَّافِعِي رَحمَه الله تَعَالَى المحدثات من الْأُمُور ضَرْبَان أَحدهمَا مَا أحدث يُخَالف كتابا أَو سنة أَو اجماعا أَو أثرا فَهَذِهِ الْبِدْعَة الضَّلَالَة وَالثَّانِي مَا أحدث من الْخَيْر لَا خلاف فِيهِ لوَاحِد من هَذَا فَهِيَ محدثة غير مذمومة وَقد قَالَ عمر رضى الله عَنهُ فِي قيام شهر رَمَضَان نعمت الْبِدْعَة هَذِه يَعْنِي إِنَّهَا محدثة لم تكن وَإِذا كَانَت فَلَيْسَ فِيهَا رد لما مضى

Al-Rabi’ heeft (ook) overgeleverd dat Al-Shafi’i (moge Allah hem genadig zijn) zei: “De innovaties in zaken zijn van twee soorten: de eerste is wat nieuw is geïntroduceerd en in strijd is met het Boek, de Soenna, de consensus of een overlevering. Dit is de dwalende innovatie (bid’ah dalalah). Het tweede soort is wat nieuw is geïntroduceerd van het goede dat niet in strijd is met een van deze. Dit is een innovatie die niet afkeurenswaardig is.”

Omar (moge Allah tevreden met hem zijn) zei over het gezamenlijk verrichten van het nachtgebed in de maand Ramadan: “Wat een goede innovatie is dit!” Hiermee bedoelde hij dat het iets nieuws was dat niet eerder werd gedaan, maar dat er geen bezwaar was tegen wat eraan voorafging.

قلت وَإِنَّمَا كَانَ كَذَلِك لِأَن النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم حث على قيام شهر رَمَضَان وَفعله صلى الله عَلَيْهِ وَسلم فِي الْمَسْجِد واقتدى فِيهِ بعض الصَّحَابَة لَيْلَة بعد أُخْرَى ثمَّ ترك النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم ذَلِك بِأَنَّهُ خشى أَن يفْرض عَلَيْهِم فَلَمَّا قبض النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم أَمن ذَلِك فاتفق الصَّحَابَة رضى الله عَنْهُم على فعل قيام رَمَضَان فِي الْمَسْجِد جمَاعَة لما فِيهِ من أَحيَاء هَذَا الشعار الَّذِي أَمر بِهِ الشَّارِع وَفعله وحث عَلَيْهِ وَرغب فِيهِ وَالله أعلم

Ik (Abu Shama) zeg: Het was zo omdat de Profeet (vrede zij met hem) heeft aangemoedigd om het nachtgebed in de maand Ramadan te verrichten en hij heeft dit zelf in de moskee gedaan. Enkele metgezellen volgden hem daarin een nacht na de andere. De Profeet (vrede zij met hem) stopte echter met het verrichten van dit gebed in de moskee, omdat hij vreesde dat het verplicht zou worden gesteld voor de gemeenschap. Na het overlijden van de Profeet (vrede zij met hem) was die vrees verdwenen, waarna de metgezellen (moge Allah tevreden met hen zijn) gezamenlijk overeenkwamen om het nachtgebed in Ramadan in de moskee in congregatie te verrichten. Dit werd gedaan om deze praktijk, die door de wetgever werd voorgeschreven, werd aangemoedigd en werd aanbevolen, nieuw leven in te blazen. En Allah weet het best.

فالبدع الْحَسَنَة مُتَّفق على جَوَاز فعلهَا والآستحباب لَهَا ورجاء الثَّوَاب لمن حسنت نِيَّته فِيهَا وَهِي كل مُبْتَدع مُوَافق لقواعد الشَّرِيعَة غير مُخَالف لشَيْء مِنْهَا وَلَا يلْزم من فعله مَحْذُور شَرْعِي وَذَلِكَ نَحْو بِنَاء المنابر والربط والمدارس وخانات السَّبِيل وَغير ذَلِك من أَنْوَاع الْبر الَّتِي لم تعد فِي الصَّدْر الأول فَإِنَّهُ مُوَافق لما جَاءَت بِهِ الشَّرِيعَة من اصطناع الْمَعْرُوف والمعاونة على الْبر وَالتَّقوى

Goede innovaties (al-bid’a al-hasana) zijn volgens de geleerden unaniem toegestaan, aanbevolen en een bron van beloning voor degene die ze met een goede intentie uitvoert. Dit betreft elke nieuw ingevoerde zaak die in overeenstemming is met de principes van de sharia, niet in strijd is met enig aspect daarvan, en waarvan de uitvoering geen islamitisch bezwaar oplevert.

Dit omvat zaken zoals het bouwen van preekstoelen, kloosters, scholen, herbergen voor reizigers en andere vormen van liefdadigheid die in de eerste generaties niet voorkwamen. Deze handelingen zijn echter in overeenstemming met wat de sharia heeft voorgeschreven, namelijk het verrichten van goede daden en het bevorderen van rechtvaardigheid en vroomheid.

وَمن أحسن مَا ابتدع فِي زَمَاننَا من هَذَا الْقَبِيل مَا كَانَ يفعل بِمَدِينَة اربل جبرها الله تَعَالَى كل عَام فِي الْيَوْم الْمُوَافق ليَوْم مولد النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم من الصَّدقَات وَالْمَعْرُوف واظهار الزِّينَة وَالسُّرُور فان ذَلِك مَعَ مَا فِيهِ من الاحسان الى الْفُقَرَاء مشْعر بمحبة النَّبِي صلى الله عَلَيْهِ وَسلم وتعظيمه وجلالته فِي قلب فَاعله وشكرا لله تَعَالَى على مَا من بِهِ من ايجاد رَسُوله الَّذِي أرْسلهُ رَحْمَة

للْعَالمين صلى الله عَلَيْهِ وَسلم وعَلى جَمِيع الْمُرْسلين وَكَانَ أول من فعل ذَلِك يالموصل الشَّيْخ عمر بن مُحَمَّد الملا أحد الصَّالِحين الْمَشْهُورين وَبِه اقْتدى فِي ذَلِك صَاحب أربل وَغَيره رَحِمهم الله تَعَالَى

Een van de mooiste innovaties van deze categorie in onze tijd is wat jaarlijks werd gedaan in de stad Erbil (moge Allah haar versterken) op de dag die overeenkomt met de geboortedag van de Profeet (vrede zij met hem). Dit omvat liefdadigheid, goede daden, het tonen van versiering en vreugde. Naast het doen van goed voor de armen, toont dit ook liefde voor de Profeet (vrede zij met hem), eerbied en respect voor zijn grootheid in het hart van degene die dit verricht, evenals dankbaarheid aan Allah voor de gunst van het bestaan van Zijn Boodschapper, die Hij heeft gezonden als een barmhartigheid voor de werelden.

De eerste die dit deed in Mosul was Sheikh Omar bin Muhammad al-Mulla, een van de bekende rechtschapen mannen. Hij werd hierin nagevolgd door de heerser van Erbil en anderen. Moge Allah hen genadig zijn.^[11]Bayith ala Inkar al-Bidayi wa’l Hawadith, Blz. 15