﷽
Dit moet je weten als jij het te druk hebt om dichterbij Allah komen!
De Islam is de enige religie die in elke tijd en in elke situatie perfect (!) toepasbaar is. Dat betekent dat je zelfs door middel van je werk Allah kan aanbidden. Het belangrijkste uit dit artikel is dat het accepteren dat Allah jou in een situatie heeft gezet waarin je al je tijd besteedt aan het nakomen van verantwoordelijken zoals werk en/of kinderen opvoeden, daad van aanbidding is als je voldoet aan twee voorwaarden.
De twee voorwaarden zijn: (1) neem de juiste intentie aan en (2) doe er alles aan om de verplichte daden van aanbidding (zoals het gebed en vasten) niet te missen. Op deze manier wordt je bezigheid een aanbidding en dat is zeker van belang als je de laatste tien dagen van de Ramadan moet werken.
Dit artikel hoort in fase 2 van je islamontwikkeling;
dat wil zeggen dat het gaat over kennis van aanbidding.
1. Allah aanbidden in elke situatie
Het is uniek aan de Islam dat je Allah altijd, in elke toestand en situatie kan aanbidden! Het leven van een moslim op het werk kan een leven zijn dat meer vervuld is van de aanbidding van Allah dan iemand die in de moskee zit. Werk kan echter ook als gevolg hebben dat je minder bezig bent met Allah door wereldse afleidingen. Om van je werk aanbidding te maken is het belangrijk om te weten dat je, náást de verplichte vijf zuilen, Allah op twee soorten manieren kan aanbidden: direct met het lichaam en indirect met het hart.
1.1 Direct aanbidden: het lichaam doet daden van aanbidding
Direct aanbidden doe je door de vaste vormen van aanbiddingen zo veel mogelijk te verrichten zoals extra bidden, vrijwillig vasten, sadaqa (liefdadigheid) schenken, Qoran lezen en kennis opdoen. Maar die tijd heb je niet als je bijvoorbeeld moet werken. Hoe moet je Allah dan aanbidden op het werk? Je kan moeilijk extra gebeden verrichten tijdens een vergadering of Qoran lezen terwijl je in gesprek bent met klanten. Wat je dan kan doen is de zogenoemde indirecte aanbidding.
1.2 Indirect aanbidden: het hart accepteert omstandigheden
Indirect aanbidden doe je door, naast de verplichte daden van aanbidding (want dat doet iedere moslim) je tijd te besteden aan het nakomen van de verantwoordelijkheden die Allah jou heeft opgelegd, zoals werken, kinderen opvoeden en/of studeren.
Het hart heeft ook vrome daden
Het is een vrome daad van het hart om te accepteren dat Allah jou bepaalde verantwoordelijkheden heeft gegeven, en het nakomen hiervan kan een daad van aanbidding zijn. Allah bevestigt namelijk in de Qoran dat naast de daden van het lichaam – zoals bidden, vasten en liefdadigheid – ook het hart goede en slechte daden verricht:
وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ ۚ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ
“En verberg geen getuigenis; en wie dat doet diens hart is zondig en Allah weet goed wat jullie doen” Surah Baqara (2:283) [1]
Het verbergen van een getuigenis is een zonde van het hart, en als het zondes kan verrichten dan kan het hart ook goede daden verrichten.
Kiezen wat Allah voor jou kiest
Accepteren wat Allah kiest, is een vrome daad van het hart. Toen de volgers van Moses alaihi salaam één soort voedsel van Allah kregen vroegen zij om iets anders, namelijk bepaalde groenten zoals komkommers, knoflook, linzen en uien. Allah zegt daarover in hetzelfde Vers:
ۖ قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَىٰ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ
“Hij zei: “Willen jullie dat wat minderwaardig is, nemen in plaats van het betere?” Surah al-Baqara (2:61)
Zij kozen iets anders dan wat Allah voor hen koos. Volgens Imam ibn Ata’illah al-Sakandari is de eigen keus ‘wat minderwaardige is’ en Allah’s keus ‘het betere’. Dit is een uitleg die ook Imam al-Qurtubi in zijn exegese (tafsir) noemt. [2]
Iedereen is begunstigd met verantwoordelijkheden
Het gaat er dus om dat jouw hart niet alleen accepteert dat Allah jou deze verantwoordelijkheden heeft gegeven, maar ook dat je er stellig van overtuigd bent dat Zijn keuze beter voor je is. En datgene wat Allah voor jou heeft gekozen is dit geval de verantwoordelijkheden over een gezin, de ouders of de familie. Dit heeft de Profeet ﷺ ons immers verteld:
عن عبد الله بن عمر رضي الله عنهما عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: (أَلَا كُلُّكُمْ رَاعٍ، وَكُلُّكُمْ مَسؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، فَالْأَمِيرُ الَّذِي عَلَى النَّاسِ رَاعٍ، وَهُوَ مَسْؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالرَّجُلُ رَاعٍ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ، وَهُوَ مَسْؤولٌ عَنْهُمْ، وَالْمَرْأَةُ رَاعِيَةٌ عَلَى بَيْتِ بَعْلِهَا وَوَلَدِهِ، وَهِيَ مَسْؤولَةٌ عَنْهُمْ، وَالْعَبْدُ رَاعٍ عَلَى مَالِ سَيِّدِهِ وَهُوَ مَسْؤولٌ عَنْهُ، أَلَا فَكُلُّكُمْ رَاعٍ، وَكُلُّكُمْ مَسْؤولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ
De Profeet ﷺ zei: “Ieder van jullie is een hoeder en verantwoordelijk voor wat onder zijn hoede is gebracht. De heerser is een hoeder en is verantwoordelijk voor zijn volk. De man is een hoeder voor zijn gezin en is verantwoordelijk voor degenen die onder zijn hoede vallen. De vrouw is de hoedster in het huis van haar echtgenoot en is verantwoordelijk voor degenen die onder haar hoede vallen.” [3]
Voor ouders zorgen is heilige inspanning (jihad)
De Profeet ﷺ heeft ons erop gewezen dat het nakomen van die verantwoordelijkheden zo’n hoge status bij Allah heeft dat hij ﷺ het woord jihad ervoor heeft gebruikt.
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو ، قَالَ : جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ” يَسْتَأْذِنُهُ فِي الْجِهَادِ ، فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : أَحَيٌّ وَالِدَاكَ ؟ قَالَ : نَعَمْ ، قَال : فَفِيهِمَا فَجَاهِدْ
Een man vroeg aan de Profeet ﷺ of hij de Islam mocht verdedigen in een veldslag, waarop de Profeet ﷺ vroeg: ‘Leven jouw ouders nog?’. Toen de man ‘ja’ zei, zei de Profeet ﷺ: ’In dat geval moet je je inzetten (jihad doen) om hen te dienen’. [4]
In deze laatste overlevering gebruikt de Profeet ﷺ het woord Jihad (inspanning) om aan te geven dat het zorgen voor ouders ook een vorm van Jihad is. Niet het onderwerp van dit artikel, maar dit is dus ook een van de vele bewijzen dat Jihad niet een per se een gewapende strijd is!
2. De juiste intentie en je gebeden niet missen!
Het is voorwaarde dat je verplichte gebeden en vasten niet nalaat. Werken om je gezin te onderhouden terwijl je de verplichte gebeden nalaat, is geen daad aanbidding. Het is van belang dat
- je de verplichte gebeden op tijd verricht tijdens het werk, studie of het opvoeden van kinderen;
- je de juist intentie aanneemt, en dat is het accepteren dat Allah je in deze situatie heeft gezet en dat je je verantwoordelijkheden nakomt die Allah jou heeft gegeven. [5]
3. Hoe bespreek je op het werk dat je wil bidden?
Vaak is het voldoende om met een leidinggevende te bespreken dat je op vrijdag een half uur langer pauze wilt voor de vrijdaggebeden, of langer als de moskee verder weg is. Dit extra half uur kan je later inhalen. De dagelijkse gebeden kunnen vaak verricht worden in je pauze tijd, aangezien iedere werknemer in zijn pauze vrij is om te doen wat hij wil.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ * فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
O, gij die gelooft! Wanneer op Vrijdag de oproep tot het gebed is uitgezonden, haast u dan Allah gedachtig te zijn en verlaat de handel. Dit is beter voor u indien gij het weet. En als het gebed geëindigd is, verspreidt u dan over het land en zoekt naar Allah’s genade, en gedenkt Allah vaak, opdat gij moogt slagen. – Surah Jumu’ah, 9-10.
*4. Drie voorbeeldsituaties
We geven nu nog drie voorbeelden. Als je het al goed begrijpt kan je deze paragraaf overslaan en meteen doorgaan naar de laatste paragraaf, paragraaf ‘5. Samengevat door Imam Ibn Ata’allah’.
Allah kiest een situatie voor jou en aan die situatie is te zien hoe jij Allah mag aanbidden.
5. Samengevat door Imam Ibn Ata’allah
Dit heeft Imam ibn Ata’illah op eloquentie wijze beschreven in zijn boek De Wijsheden (al-hikam). Wij geven hieronder een vertellende vertaling, omdat een letterlijke vertaling moeilijk begrijpbaar is:
ارادتك التجريد مع اقامة الله اياك في الأسباب من الشهوة الخفيّة
, وارادتك الأسباب مع اقامة الله اياك في التجريد انحطاط عن الهمّة العليّ
“Dat jij Allah direct wil aanbidden terwijl Allah jou in een situatie van verantwoordelijken heeft gezet, is het volgen van verborgen lusten omdat jij een andere situatie wenst dan waar Allah je in heeft geplaatst.
En dat je Allah indirect wil aanbidden terwijl Allah jou vrij heeft gemaakt om Hem direct te aanbidden is het vallen van een hoge intentie, want Allah direct aanbidden is beter.” [6]
Indirectie aanbidding is aanbidding alleen met het hart, maar directe aanbiddig gebeurt met het hart en het lichaam volgens de vastgestelde daden van aanbidding. Daarom is directe aanbidding beter.
De sleutel tot waar geluk is daarom ook het kiezen voor Allah’s Wil en jezelf hieraan over geven.
Moge Allah jullie zegenen en ons vergeven.
Team Sahih.nl
Bronnen
[1] Ibn Juzzay, al-tasheel, tafsir Surah al-Baqara Vers 283. [2] Ibn Ata’illah al-Sakandari, al-tanweer. Al-Qurtubi, al-jami’ li ahkaam al-quran, tafsir Surah al-Baqara Vers 61. [3] Sahih al-Bukhari en Sahih Muslim. [4] Sunan Ibn Majah. [5] De wijsheden van Imam ibn Ata’illah al-Sakandari, al-hikam al-ata’iyyah. De tweede wijsheid. Uitgelegd door Shaykh Mohammed Aarab en vertaald door Team Sahih. [6] De wijsheden van Imam ibn Ata’illah al-Sakandari, al-hikam al-ata’iyyah, verhalende vertaling door Team Sahih.nl.
Onderscheidend Soennitisch.