Meteen naar de inhoud
Home » Sahih Bibliotheek » Sahih Series » Aqeedah Series » Imam Ibn Abd al-Barr en de Ash’aris: Begrip en Context

Imam Ibn Abd al-Barr en de Ash’aris: Begrip en Context

De Ahl al-Sunnah, de Ashʿarieten en Maturidieten, vormen de overweldigende meerderheid van de Oemmah, zoals we in meerdere artikelen hebben aangetoond. Toch zijn er geleerden die niet expliciet als Ashʿari worden aangeduid. Sommige moslims concluderen hieruit ten onrechte dat deze geleerden tegen de Ashʿarieten waren. Het is daarom belangrijk om te begrijpen dat er twee categorieën van geleerden zijn:

  1. Geleerden die zichzelf expliciet als Ashʿari noemen.
  2. Geleerden die zichzelf niet expliciet als Ashʿari noemen, maar qua overtuigingen overeenkomen met de Ashʿari-school.

Deze tweede categorie is van belang en wordt in het Arabisch aangeduid als “man wafaqahum” (degene die overeenkomen met de Ashʿaris).

Beweringen over Imam Ibn ʿAbd al-Barr en de Ashʿari-ʿAqiedah

Een van de geleerden van deze tweede categorie is Imam Ibn ʿAbd al-Barr, over wie vaak wordt beweerd dat hij absoluut tegen de Ashʿari-ʿaqiedah was. Op het internet zijn citaten te vinden uit zijn boek al-Tamhid, waarin hij standpunten zou hebben ingenomen die haaks staan op de Ashʿari-overtuigingen.

Een veelgenoemd voorbeeld is de bewering dat Imam Ibn ʿAbd al-Barr gezegd zou hebben dat Allah letterlijk op Zijn troon zit. Dit wordt gebaseerd op een passage waarin hij zou hebben gesteld:

وَالِاسْتِوَاءُ مَعْلُومٌ فِي اللُّغَةِ وَمَفْهُومٌ؛ وَهُوَ الْعُلُوُّ وَالِارْتِفَاعُ عَلَى الشَّيْءِ وَالِاسْتِقْرَارُ وَالتَّمَكُّنُ فِيهِ.

“En het begrip ‘istiwa’ (verhevenheid) is bekend in de taal en wat er onder begrepen wordt; het betekent hoogheid, verhevenheid boven iets, en stabiliteit en vastheid daarin.”[1]al-Tamhid, volume 7, pagina 131

Taalkundige Discussie over ‘Istiwa’: Wat Imam Ibn ʿAbd al-Barr Werkelijk Bedoelde

Wanneer je deze uitspraak oppervlakkig leest, zou je kunnen denken dat Imam Ibn ʿAbd al-Barr daadwerkelijk geloofde dat Allah letterlijk op Zijn troon zit. Maar laten we eens kijken wat er gebeurt wanneer je de context erbij betrekt.

Deze uitspraak is gedaan in het kader van een taalkundige discussie, specifiek over de betekenissen van het woord ‘istiwa’ zoals gedefinieerd in Arabische woordenboeken, en niet in de context waarin het woord in de Koran wordt gebruikt.

Ibn ʿAbd al-Barrs Weerlegging van de Muʿtazila over Istiwa

De bovenstaande opmerking werd geplaatst in een bredere weerlegging van de extreme rationalisten (Muʿtazila), die het Arabische woord ‘istiwa’ in de Koran enkel en alleen interpreteerden als ‘overheersing’ en daarbij alle andere mogelijke taalkundige betekenissen ontkenden. Imam Ibn ʿAbd al-Barr benadrukte dat het woord taalkundig (d.w.z. volgens het woordenboek) meerdere betekenissen heeft.

Vergelijking: Istiwa en de Taalkundige Context in al-Tamhid

Het is echter belangrijk te begrijpen dat hij hiermee niet de shariʿa-interpretatie bedoelde, oftewel de betekenis zoals bedoeld in de Qoran. Dit maakt hij zelf duidelijk in hetzelfde betoog (deel 7, pagina 137), waarin hij schrijft:

وقد قال الله عز وجل : ﴿ وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفَا [الفجر : ۲۲] وليس مجيئه حركة ولا زوالاً ولا انتقالاً ؛ لأن ذلك إنما يكون إذا كان الجائي جسماً أو جوهراً ، فلما ثبت أنه ليس بجسم ولا جوهر .. لم يجب أن يكون مجيئه حركة ولا نقلة ، ولو اعتبرت ذلك بقولهم : جاءت فلاناً قيامته ، وجاءه الموت ، وجاءه المرض ، وشبه ذلك مما هو موجود نازل به ولا مجيء .. لبان لك ، وبالله العصمة التوفيق

En Allah, de Almachtige, heeft gezegd: “En jouw Heer komt, en de engelen, in rijen opgesteld” [Al-Fajr: 22]. Maar Zijn komst houdt geen beweging, geen verandering en geen verplaatsing in; want dit zou alleen kunnen gelden als degene die komt een lichaam (djism) of een substantie (djawhar) was. En aangezien vaststaat dat Hij geen lichaam of substantie is, is het niet noodzakelijk dat Zijn komst een beweging of verplaatsing inhoudt.

Als je dit vergelijkt met uitspraken zoals: “Zijn uur is gekomen,” “De dood kwam tot hem,” of “Ziekte overkwam hem,” en soortgelijke uitdrukkingen waarin iets plaatsvindt of neerdaalt (nazil bihi), zonder dat er een daadwerkelijke fysieke komst (djaa’ah) is, dan zal dit duidelijk voor je worden. En succes is slechts van Allah.”[2]al-Tamhid, volume 7, pagina 137

Het Belang van Lichamen en Substanties in de Ashʿari-Methodologie

De Imam baseert zijn argumentatie op het feit dat alleen lichamen en substanties veranderen en bewegen, en deze twee woorden zijn van cruciaal belang in de Ash’ari Aqeedah van veel argumentatie is gebouwd op deze twee principes. Dus hier is een overduidelijke overeenkomst en instemming van Ibn Abd al-Barr met de Ash’ari methodologie.

Conclusie: Context om Misvattingen te Vermijden

Dit artikel laat zien hoe belangrijk het is om context te begrijpen voordat men een uitspraak van een geleerde verkeerd interpreteert. Imam Ibn ʿAbd al-Barr wordt soms ten onrechte gepositioneerd als tegenstander van de Ashʿari-ʿaqiedah, terwijl zijn argumenten in lijn zijn met hun methodologie.

En Allah en Zijn Profeet ﷺ weten het beste.

Voetnoten

Voetnoten
1 al-Tamhid, volume 7, pagina 131
2 al-Tamhid, volume 7, pagina 137

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Tags: