Vasten op de Witte Dagen (Ayyām al-Beed)

Het vasten op de Witte Dagen (Ayyām al-Bīḍ, أيام البيض) is een Sunnah die de Profeet ﷺ zijn metgezellen sterk heeft aangeraden. Dit zijn drie dagen in het midden van iedere islamitische maand: de 13e, 14e en 15e, wanneer de maan volledig zichtbaar is. Het wordt ook wel het vasten van drie dagen per maand genoemd, en het staat gelijk aan het vasten van een heel jaar.

In dit artikel ontdek je wat de Witte Dagen precies zijn, welke hadiths hierover zijn overgeleverd, hoe de metgezellen en geleerden dit hebben uitgelegd en hoe jij dit praktisch kunt toepassen in je eigen leven.

Wat zijn de Witte Dagen?

De Witte Dagen (Ayyām al-Beed) zijn de 13e, 14e en 15e dag van de islamitische maand. Ze heten zo omdat de maan op deze nachten volledig verlicht is.

Ezelsbruggetje: Witte Dagen = vollemaandagen

Beloning voor het vasten

Hadith 1 – algemene beloning

ʿAbdullāh ibn ʿAmr ibn al-ʿĀṣ (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ zei:

«صيام ثلاثة أيام من كل شهر صيام الدهر كله»

“Het vasten van drie dagen van iedere maand is alsof men het hele leven vast.”

Overgeleverd door Bukhari en Muslim.^[1]Sahih Bukhari, Sahih Muslim

Hadith 2 – uitleg van de vermenigvuldiging

ʿAbdullāh ibn ʿAmr ibn al-ʿĀṣ (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ tegen hem zei:

«فَإِنَّكَ لاَ تَسْتَطِيعُ ذَلِكَ فَصُمْ وَأَفْطِرْ وَنَمْ وَقُمْ وَصُمْ مِنَ الشَّهْرِ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ فَإِنَّ الْحَسَنَةَ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا وَذَلِكَ مِثْلُ صِيَامِ الدَّهْرِ»

“Jij zult dat (iedere dag vasten) niet volhouden. Dus vast en verbreek, slaap en bid, en vast drie dagen van elke maand. Want iedere goede daad wordt tienvoudig beloond, en dat is gelijk aan het vasten van een heel leven.”

Overgeleverd door Muslim.^[2]Sahih Muslim

Hadith 3 – de Witte Dagen expliciet

Abū Dharr (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ zei:

أمرنا رسولُ اللهِ ﷺ أن نصومَ من الشهرِ ثلاثةَ أيامٍ البِيضِ: ثلاثَ عشرةَ، وأربعَ عشرةَ، وخمسَ عشرةَ

“De Boodschapper van Allah ﷺ beval ons om drie dagen van de maand te vasten: de Witte Dagen — de 13e, 14e en 15e.”

Overgeleverd door al-Nasā’ī en Ibn Mājah.^[3]al-Nasā’ī, Ibn Mājah, betrouwbare hadith

Hadith 4 – advies aan Abū al-Dardāʾ

Abū al-Dardāʾ (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ zei:

«أوصاني حبيبي ﷺ بثلاث لن أدعهن ما عشت: بصيام ثلاثة أيام من كل شهر، وصلاة الضحى، وبأن لا أنام حتى أوتر»

“Mijn geliefde ﷺ droeg mij drie zaken op die ik nooit zal verlaten zolang ik leef: het vasten van drie dagen van iedere maand, het bidden van het Duḥā-gebed, en niet slapen voordat ik de Witr heb verricht.”

Overgeleverd door Muslim.^[4]Sahih Muslim

Hadith 5 – advies aan Abū Hurayrah

Abū Hurayrah (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ zei:

«أوصاني خليلي ﷺ بثلاث: صيام ثلاثة أيام من كل شهر، وركعتي الضحى، وأن أوتر قبل أن أنام»

“Mijn geliefde (de Profeet ﷺ) droeg mij drie zaken op: het vasten van drie dagen van iedere maand, het bidden van twee rakʿāt van Duḥā, en het verrichten van de Witr vóórdat ik ga slapen.”

Overgeleverd door Bukhari en Muslim.^[5]Sahih Bukhari, Sahih Muslim

Verschillen onder de geleerden

De sterke hadith in Bukhari en Muslim stellen drie dagen per maand te vasten. Andere hadith noemen daarbij ook de Witte Dagen (de 13e, 14e en 15e van de maand). Daarom verschillen de geleerden erover of die drie dagen altijd de Witte Dagen zijn. Qadi Iyad legt dit uitgebreid uit in Ikmal al-Muʿlim, een gezaghebbende uitleg op Sahih Muslim.

Wil je meer diepgang leren over de gradaties van hadith en de toepassing ervan? Volg dan nu een proefles Usul al-Fiqh — les 3 is gratis te volgen.

Metgezellen en Tābiʿīn

• 13–15 (Witte Dagen): ʿUmar ibn al-Khattāb, Ibn Masʿūd, Abū Dharr. Dit is ook de uitleg van Imam al-Bukhari ^[6]Omdat al-Bukhari de hadith van Abū Hurayrah over de drie dagen onder de kop ‘Vasten op de Witte Dagen’ plaatste.
• Laatste drie dagen: al-Nakhaʿī
• Eerste drie dagen: al-Ḥasan al-Baṣrī
• Afwisselend patroon: ʿĀʾishah (r.a.) → maand 1: zat/zon/maa; maand 2: din/woe/don
• Specifieke patronen:
  • Ibn ʿUmar: eerste maandag + 2 donderdagen erna;
  • Umm Salamah: eerste donderdag + 2 maandagen;
  • Abū al-Dardāʾ: dag 1, 10, 20

Imam al-Bukhari

Imam Bukhari was van mening dat de drie dagen de Witte Dagen zijn. Daarom plaatste hij de hadith van Abū Hurayrah onder de kop “Vasten op de Witte Dagen”. ^[7]Sahih al-Bukhari

De Mālikī-school

Qadi Iyad رحمه الله zei:

“De Witte Dagen zijn de 13e, 14e en 15e; dit zijn de midden-dagen. De betekenis van de hadith over drie dagen per maand is dat deze dagen bedoeld zijn. Al-Bukhari legde dit zo uit en zette er een hoofdstuktitel over, ook al bracht hij de tekst niet expliciet.”^[8]Ikmal al-Mu’lim, Qadi Iyad

Ibn Shuban: keurde af om de Witte Dagen bewust vast te leggen. Hij zei: “Dit is niet de gewoonte in ons land.”

Bekend Maliki-standpunt: vermijd het specificeren van vaste dagen voor vrijwillige vasten.^[9]Ikmal al-Mu’lim

Speciale dagen in Rabiʿ al-Awwal (Mawlid)

De Profeet ﷺ is volgens de bekendste mening geboren op 12 Rabiʿ al-Awwal. Dit valt vaak net vóór de Witte Dagen.

Abū Qatāda (moge Allah tevreden met hem zijn) levert over dat de Profeet ﷺ werd gevraagd over vasten op de maandag. Hij zei:

«ذَاكَ يَوْمٌ وُلِدْتُ فِيهِ وَأُنْزِلَ عَلَيَّ فِيهِ»

“Dat was de dag waarop ik werd geboren en de dag waarop de openbaring tot mij kwam.”

Overgeleverd door Muslim ^[10]Sahih Muslim

Succesformule voor de Witte Dagen

1. Vast de drie Witte Dagen, of minstens één ervan
2. Bid zorgvuldig op tijd (liefst in de moskee)
3. Neem je voor om extra goed te zijn voor je familie en naasten

---

Kalender en verschillen

• Exacte data verschillen per land → afhankelijk van maansbezichtiging
• Sahih.nl volgt de maansbezichtiging volgens de Hanafi en Maliki school
• Advies: volg een betrouwbare moskee, vermijd discussies en richt je vooral op aanbidding

Veelgestelde vragen

Moet ik elke maand de Witte Dagen vasten?
Nee, het is geen verplichte vasten.

Wat als ik maar één dag red?
Zelfs één dag levert beloning op.

Wat als ik ziek of reiziger ben?
Je mag overslaan want dit zijn geen verplichte vastendagen. Geen inhaalplicht, behalve in de Hanafi-school als je eenmaal begonnen bent. Want een eenmaal begonnen daad – al is die vrijwillig – dient bij verbreken te worden ingehaald.

Mag ik het inhalen van Ramadandagen combineren met intentie voor de Witte Dagen?
Ja, dat mag in de Hanafi school. In de Maliki school heeft dit niet de voorkeur, maar het is toegestaan mits de intentie éérst voor de verplichte dag wordt gemaakt.

Mag ik de Witte Dagen combineren met maandag- en donderdagvasten?
Ja, dit combineren is toegestaan.

Wie moet ik volgen als het gaat om de maanbezichtiging?
Hanafi en Maliki volgen lokale bezichtiging. Wordt de maan elders gezien, dan moet dit ook gevolgd worden.

Conclusie

Het vasten op de Witte Dagen is een eenvoudige maar krachtige Sunnah. Met slechts drie dagen per maand kun je de beloning behalen van een jaar lang vasten. Moge Allah ons helpen om deze Sunnah vol te houden.

Wil je deze Sunnah verdiepen en leren hoe je meer vrijwillige daden in je leven kunt toepassen?
Bekijk het cursusaanbod van Sahih Instituut of woon een inspirerende lezing bij van Gedenk Allah.